(Xin xem từ Đuốc
Thiêng 74)
Song song với công tác truyền giảng cho kiều
bào
và đồng hương tị nạn Việt Nam trên khắp nước
Pháp,
tháng 12 năm 1975, chúng tôi khởi sự
phát
hành tờ báo Thông Công
góp phần
vào công tác phổ biến lời
Chúa, gây
dựng niềm tin tín hữu, truyền bá Phúc
âm,
thông công liên lạc với người Việt chẳng
những ở
Pháp mà còn ở các nước
khác nữa.
Tôi giữ Chủ Nhiệm kiêm Chủ Bút,
Ông Dương
Quang Đức, Thư Ký Tòa Soạn, sau nầy trở
thành
Truyền Đạo Tình Nguyện của Hội Thánh Tin
Lành Việt
Nam Âu Châu, sau sang Hoa kỳ hành chức
vụ Mục sư ở
Tampa (Florida, Hoa kỳ), và Ông Trần Albert, một
con
cái Chúa sang Pháp
lâu năm giữ chức
Thủ quỹ. Thỉnh thoảng có Nguyễn Duy Tân, sinh
viên y
khoa từ Toulouse đến đánh máy, viết
bài,
làm thơ đăng báo, nay là Mục sư
bác sĩ ở
San Leandro (California, Hoa kỳ), có kiến trúc sư
Nguyễn
Hữu Đồng, thương gia của cửa hàng Việt Nam trong
siêu thị
Europe ở Evry, đối diện ngang nhà ở của chúng
tôi,
vẽ hình bìa cho các số báo
rất đẹp mắt.
Đây là tờ báo tiếng Việt đầu
tiên của cộng
đồng Tin Lành Việt Nam ở hải ngoại. Một tờ báo
nghèo nàn không thể tả được. Khởi đầu
chỉ có
12 trang A4, đánh máy trên stencil
và in ra
bằng một dụng cụ có lẽ chẳng ai ngờ được, xuất hiện ở ngay
một
trong những nước có nền kỹ thuật in ấn sách
báo
tân tiến nhất hoàn cầu.
Tòa soạn đặt tạm ở phòng khách trong
nhà
chúng tôi trên lầu 6, tại số 308
Allée du
Dragon, 91000 Evry, chỉ vỏn vẹn có một máy
đánh
chữ xách tay bằng tiếng Việt do ông Albert cho
mượn.
Máy in là một khuông gỗ do
tôi thiết kế rập
theo phương tiện in ấn khi tôi còn ở Việt Nam.
Thuở ấy,
các Hội Thánh ở Việt Nam, nhất là
các Hội
thánh miền quê, kể cả một số Hội Thánh
ở tỉnh
thành nữa, làm gì có
máy
ronéo in chương trình thờ phượng, hoặc khai
trình,
thông cáo nầy nọ của Hội Thánh hằng
tuần. Đem ra
nhà in thì tốn kém, ngân
sách Hội
thánh không đủ sức chi trả. Anh em trong Ban Trị
Sự Hội
Thánh nghĩ ra cách đóng một
khuông gỗ, vừa
vặn khổ giấy A4, trên có khung vải
dùng
trét mực, mặt dưới khung đặt tờ stencil
đánh
máy sẵn ép vào, khung kéo
lên đặt
xuống được. Một ống tròn có tay cầm lăn
nhẹ
và đều trên mặt khung mực sẽ in được một trang
giấy ở
phía dưới, cứ thế mà làm cho đến
khi đủ số
qui định mới thôi. Có khi phải thay stencil
vì đẩy
tới đẩy lui nhiều lần bị rách hoặc nét chữ bị
lệch lạc
méo mó hay to phì ra lem luốt. Vậy
mà
công việc hành chánh của Hội
thánh cũng tốt
đẹp lắm.
Thế là tôi đem phương cách
thô thiển
đó áp dụng cho việc làm báo
ở Paris.Vạn sự
khởi đầu nan, dù cố gắng đến đâu số in
lúc đầu
có hạn, chỉ trên dưới trăm bản, trông
lại thô
kệch, chữ đọc phì to, nhưng con cái
Chúa và
đồng hương vui vẻ đón nhận, thông cảm,
khuyến
khích và ủng hộ. Nơi «Bức thư
tòa
soạn» trong số báo đầu tiên, Ban
Biên Tập
báo Thông Công viết như sau:
«Kính
thưa Bạn đọc, theo
đề nghị của một số con cái Chúa và thể
theo tinh
thần của phiên họp Ban Trị Sự Hội Thánh
ngày
23-11-1975, đã đồng ý chấp thuận từ nay Hội
Thánh
Tin Lành Việt Kiều tại Pháp cần có một
tờ
báo làm phương tiện thông tin trong
tinh thần
thông công, gầy dựng đức tin và truyền
bá ơn
cứu rỗi của Chúa. Chúng tôi, một số
người đứng ra
nhận lãnh trách nhiệm cho ra đời tờ
báo nói
trên lấy tên là tờ
«THÔNG
CÔNG». Thật ra chúng tôi
không
dám nhận đây là tờ báo,
nhưng đấy chỉ
là bản tin hằng tháng kèm theo một số
ơn phước
mà chúng tôi nhận được qua
các bài
giảng hoặc qua các sách báo Cơ Đốc,
chúng
tôi ghi lại và kính gởi đến
quý độc giả với
mục đích thông công, liên lạc
với nhau.
Tờ Thông
Công đến với
quý độc giả mỗi tháng một lần. Đây
là tờ
báo ra đời trong đức tin và cũng sẽ sống bởi đức
tin. Với
số phát hành đầu tiên, không
có một
đồng trợ cấp bất cứ từ đâu, không có
dụng cụ cần
thiết, kể cả phải tự in ronéo bằng tay vì
không
có máy. Dĩ nhiên từ hình
thức đến nội dung
không thể nào tránh khỏi những sơ xuất
và
thiếu sót. Chúng tôi mong
quý độc giả
thông cảm hoàn cảnh của chúng
tôi mà
tiếp nhận trong tinh thần rộng lượng tha thứ. Chúng
tôi
sẵn sàng tiếp nhận những ý kiến xây
dựng, những
bài vở đóng góp, kể cả sự ủng hộ dụng
cụ, giấy in
và tài chính, ngỏ hầu tờ
THÔNG CÔNG
có thể sống lâu dài làm gạch
nối thông
công, liên lạc giữa chúng ta.
Nhân dịp nầy,
chúng
tôi thành thật tỏ lòng cám
ơn Ông
bà Gilbert, Ông bà François
đã ủng hộ
chúng tôi một số giấy in và
Ông Albert Trần
đã đóng tặng chúng tôi một
bàn in
bằng cây, Ông bà Vũ Đức Anh tặng
chúng
tôi một agrafe (dụng cụ dùng đóng
báo). Cầu
xin Chúa xuống phước dư dật trên quý
ông
bà. Xin quý vị cầu nguyện cho chúng
tôi
và hằng ủng hộ chúng tôi.
Thành thật
cám ơn quý vị».
Tờ báo số 1, số 2 gởi đi, nhiều con cái
Chúa khắp
nơi cũng như đồng hương chúc mừng, hoan nghinh
đón nhận,
viết thư khuyến khích, nâng đỡ, có
người còn
gởi tiền ủng hộ nữa. Ông Phan văn Chương, một con
cái
Chúa du học ở Pháp lâu năm,
có bằng tiến sĩ
vật lý, hóa học nhận đưọc tờ báo
Thông
Công in bằng tay đã cảm động mua tặng cho
Thông
Công một máy quay ronéo điện gởi ngay
đến cho kịp
số báo Tết Bính Thìn vào
tháng 2 năm
1976, nhờ vậy mà bắt đầu từ Thông Công
số 3 trở đi
tờ báo in đẹp hơn nhiều, và số phát
hành
cũng tăng lên đến cả 500 số. Từ đó bài
vở từ
các tác giả đóng góp mỗi
ngày
càng nhiều, tờ báo mang nôi dung phong
phú
hơn, số trang báo thêm nhiều hơn, từ 12 trang
lúc
đầu dần dần đến tới 26 trang A4.
Cuối tháng 11 năm 1978, khi chúng tôi
sắp dời
nhà về địa chỉ mới ở 5 Villa du Maine, 77186 Noisiel, Cơ
quan
truyền giáo của Hội Thánh Hòa Lan biếu
tặng
chúng tôi một máy Stencil
électronique, tối
tân nhất trong thời đó, chụp những bài
bào
đánh máy trên giấy, cả hình
ảnh mà
không phải đánh máy trực tiếp
vào giấy
stencil, công việc báo chí
có bề thanh thản
hơn. Chúng tôi cũng bắt đầu mua một số
máy
photocopie in báo thay cho quay ronéo. Mỗi thứ
bảy anh em
tự nguyện tới Noisiel giúp đánh máy
bài vở,
mà anh em gọi tắt là
«đánh
bài». Người đánh bài, người
in, người
đóng báo, người xếp báo rộn
rịp vui vẻ
vô cùng. Mãi tới năm 1989,
công tác
báo chí mới đạt tới kỷ thuật tân tiến,
do
máy vi tính mang tới, lúc
đó gọi là
máy điện toán (Computer) dù rất mắc
tiền, được
chúng tôi sử dụng vào công
tác
báo chí. Việc đánh máy, xếp
trang do
máy vi tính đem đến có phần dễ
dàng lắm, do
đó tờ báo đổi khổ lớn thành khổ nhỏ
gọn
gàng, đẹp hơn, số trang tăng lên 52, số in
lên đến
1000 số mỗi kỳ, lại giao cho nhà in ấn loát, kể
từ
đó tờ báo mang nét mới mẻ, ai nấy đều
thích. Thông Công sống được tới 14 năm,
đến số 113
mới chấm dứt mà không hề bị thiếu hụt
tài
chính. Việc Thông Công đình
bản không
phải vì thiếu tiền bạc, cũng không phải
vì thiếu
nhân lực hoặc thiếu bài vở. Đang lúc tờ
báo
phổ biến rộng rãi khắp nơi từ Pháp đến
Âu
châu, Mỹ châu, Úc châu, Việt
Nam, cả đến một
số đồng bào ở các trại tị nạn Đông Nam
Á
lúc bấy giờ cũng nhận được, thì chính
lúc
ấy tờ báo được mời gọi hy sinh cho công
tác lợi
ích hơn của Hội thánh.
Số là từ tháng 7 năm 1987, Hội Thánh
Tin
Lành Việt Nam Âu Châu do tôi
giữ chức vụ Chủ
Tịch (1982-1991), (sau nầy đổi thành Giáo Hội
Trưởng)
có tờ báo Đất Mới, tiếng nói của Hội
Thánh
Tin Lành Việt Nam Âu Châu.
Chính tôi
lại là Chủ Nhiệm tờ báo, có
lúc còn
giữ cả Chủ nhiệm kiêm Chủ bút. Vừa đảm
trách tờ
báo Đất Mới của Hội Thánh Âu
Châu, vừa điều
hành tờ báo Thông Công của
Hội Thánh
Paris, một mình không tài
nào gánh
vác nổi, đành phải ngưng tờ báo
Thông
Công chờ đợi đến khi có người thay thế hoặc sau
nầy
lúc nào có cơ hội sẽ tiếp tục
tái bản. Tờ
báo Đất Mới lúc đầu cũng in khổ lớn với 40 trang
A4, nhờ
giao cho nhà in nên có bìa
màu,
có hình ảnh rất đẹp, bài vở, tin tức
khá
phong phú. Về sau Đất Mới cũng lại đổi thành khổ
nhỏ cho
thích hợp và tiện lợi hơn cho độc giả. Tuy
nhiên tờ
báo Đất Mới cũng sống không được lâu,
kéo
dài tới số 60 thì chấm dứt, nguyên
nhân cũng
chỉ vì hy sinh qua lại với nhau mỗi khi cần thiết. Sự việc
diễn
biến như sau:
«Thưa
quý độc giả, từ
cuối năm 1975, Hội Thánh Tin Lành Việt Nam tại
Pháp đã cho ra đời tờ báo
Thông Công
làm cơ quan bồi linh, truyền giảng Phúc
Âm
và liên lạc với đồng hương Việt Nam sống
rãi
rác khắp nơi trên thế giới. Tờ báo
đã
phát hành đến số 113, đã được nhiều
độc giả trong
ngoài Hội Thánh tiếp đón và
ủng hộ nồng
hậu. Đến tháng 9 năm 1989, vì nhu cầu của Hội
Thánh Tin Lành Việt Nam Âu
Châu lúc
bấy giờ, nhất là đang lúc tờ báo Đất
Mới của Hội
Thánh Tin Lành Việt Nam Âu
Châu vừa đến số 2
phải đình bản vì thiếu nhân lực
và
tài chánh, do đó Hội Thánh
Tin Lành
Việt Nam Paris đã vui chịu tạm ngưng báo
Thông
Công trong một thời gian để dồn nhân và
tài
lực giúp cho Đất Mới hồi sinh. Ba năm qua, tờ báo
Đất Mới
đã vững vàng và hiện có Ban
Biên Tập
Mới.
Trong phiên
họp vào
tháng 4 năm 1992, Ban Chấp Hành Giáo
Hạt Tin
Lành Việt Nam tại Pháp và Ban Chấp
Hành Hội
Thánh Tin Lành Việt Nam Paris quyết định
tái bản
tờ Thông Công để tiếp tục tiếng nói của
Hội
Thánh. Nhận thấy tại Hoa kỳ có tờ Thông
Công,
dù ra đời sau Thông Công tại
Pháp, để
tránh trùng tên, Ban Biên Tập
quyết định đổi
tên THÔNG CÔNG ra ĐUỐC THIÊNG
với niềm ao ước
tờ báo sẽ chiếu sáng vinh quang Chúa
như ngọn đuốc
cho mọi người qua những bài dưỡng linh, truyền giảng, qua
văn
thơ, khảo luận và nhiều bài viết khác
của những
cây viết quen thuộc, nhất là những bài
đóng
góp của độc giả để cùng xây dựng một
cuộc sống
lành mạnh, yêu thương, thánh thiện,
chiếu
sáng như đuốc giữa thế gian mờ tối hiện nay.
Ban Biên Tập
mong ước
quý độc giả tiếp đón Đuốc Thiêng như
là
người bạn trìu mến, thân thương, hy sinh cho đại
cuộc nay
trở về với một chức vị mới, làm Đuốc Thiêng soi
rọi
vào lòng nhân thế. Ban Biên
Tập cũng ước mong
trước kia quý độc giả hết lòng ủng hộ
Thông
Công thể nào, thì nay cũng
nâng đỡ và
ủng hộ Đuốc Thiêng thể ấy. Toàn Ban Biên
Tập Đuốc
Thiêng thành thật cám ơn mọi sự
nâng đỡ của
quý độc giả. Cầu xin Chúa Toàn Năng
ban dư dật mọi
nguồn ân phúc sung mãn của
Ngài trên
quý độc giả » (Chủ Nhiệm
kiêm Chủ bút: Mục sư Nguyễn văn Bình).
Thời gian trôi qua 7 năm, bỗng dưng tương lai của Đất Mới lại
phải đối diện với hoàn cảnh éo le mới. Số
là từ
năm 1999-2008, tôi lại được Đại Hội Tin Lành Việt
Nam
Âu Châu lần thứ 15 đến 23 bầu cử vào
chức vụ
Giáo Hội Trưởng liên tiếp 3 nhiệm kỳ, tổng cộng 9
năm. Tới
lúc nầy tôi đảm trách Đuốc
Thiêng 7 năm rồi,
bây giờ lại giữ thêm Chủ nhiệm kiêm Chủ
bút
Đất Mới trở lại nữa. Một mình một lúc phải điều
hành hai tờ báo. Trước kia đã hy sinh
báo
Thông Công cho Đất Mới rồi, bây giờ
có
nên hy sinh tờ báo Đuốc Thiêng để tiếp
tục tờ
báo Đất Mới nữa không? Thế nhưng lần nầy
thì
khác, Đuốc Thiêng được duy trì,
còn Đất Mới
phải tạm ngưng cho đến khi có một Giáo Hội Trưởng
mới
thay thế. Tờ Đuốc Thiêng tạm giữ vai trò vừa
là
tiếng nói của Hội Thánh Tin Lành
Âu
Châu vừa là tờ báo của Hội
Thánh Tin
Lành Việt Nam Paris.
Nội dung tờ báo Đuốc Thiêng gồm những
bài truyền
giáo, những bài giảng bồi linh, những
bài
nghiên cứu thần học hoặc lịch sử như Thánh Kinh
Nhân
Địa Sử, Giêrusalem 4000 năm lịch sử, Mẹ Mari con
Giê Xu, Xứ
Do Thái thời Chúa Giê Xu sinh ra, văn
chương Việt
Nam, khoa học và đời sống, hồi ký «Đời
chẳng ai
ngờ», những bài thơ mới sáng
tác, đặc biệt
còn có truyện ngắn mỗi kỳ. Phần tin vắn
khắp nơi
cùng những tin tức sinh hoạt của Hội Thánh cũng
là
những tiết mục nhiều người ưa thích. Một số độc giả thương
yêu Đuốc Thiêng đến nỗi mỗi tháng đều
ủng hộ
tài chánh dù tờ báo chỉ
phát
hành hai tháng môt số, lại
còn viết thư
khích lệ khiến tinh thần ai nấy đều phấn chấn dấn
thân
làm việc ngày đêm dù
không hề hưởng
một thù lao nào. Người gởi bài
đóng
góp cho báo chẳng những không hề
có một xu
nhuận bút, trái lại còn dâng
hiến thường
xuyên cho tờ báo được sống để có cơ hội
viết
bài thêm.
Gần 34 năm liên tục làm báo ở hải
ngoại, với ba tờ
báo: Thông Công, Đất Mới, Đuốc
Thiêng, tổng
cộng gần 250 số báo, nhớ lại những gian khổ, những vui buồn,
những tình cảm, quả là những kỷ niệm
không phải
tìm đâu cũng có.